وقتی امام جمعه شدم، اولین کاری که کردم، مطالعۀ نظریات حضرت امام دربارۀ نماز جمعه بود، و آنگاه که نظرات حضرت امام دربارۀ نماز جمعه را میخواندم، نگرانی بنده بیشتر شد. تعبیر «نمایش قدرت سیاسی و اجتماعی اسلام» به چه معناست؟ نماز جمعه در کلام امام، امر سیاسی است، وقتی چنین است، جنبۀ عمومی و مردمی دارد و امام جمعه، در این حیطه معنی میشود و نقش و کارکرد او چنین است. از سوی دیگر نماز جمعه بدون اذن ولی امر مسلمین نباید اقامه شود، پس امر حاکمیتی است.
امام جمعه بین این دو، یعنی منصب حاکمیتی و نصب از سوی ولی امر مسلمین و جنبۀ مردمی چگونه باید جمع کند؟ اصولاً او چگونه میتواند قدرت سیاسی و اجتماعی اسلامی را به نمایش بگذارد؟ دقیقتر چگونه نماز جمعه نماد قدرت اجتماعی و سیاسی اسلام است؟ معنای قدرت در این کلام چیست؟ نماز جمعه و امام جمعه چه جایگاهی در قدرت مذکور دارد؟ و چگونه میتواند قدرت اجتماعی و سیاسی اسلام را به ظهور برساند؟ آیا صرف «اقامۀ شکوهمند و پرمحتوای» آن کافی است یا نیاز به مسائل دیگری است که باید در آنها تفحص کرد؟ «نقش مردم و ملت» در «اقامۀ نماز جمعه» چیست؟ آیا صرف شرکت در آن است؟ یا اصولاً نماز جمعه معنایی وسیعتر از اقامۀ نماز در روز جمعه دارد و کل هفته را دربرمیگیرد؟ و نماز روز جمعه ماحصل فعالیتهای یک هفتۀ امام جمعه و نهاد نماز جمعه و مردم است؟ و آیا این معنای دقیق ضرورت حفظ نماز جمعه است که در دستور حضرت امام آمده است؟
مکتب امام، مسأله را آسان نگرفته و کار بر امام جمعه و نهاد سیاستگذار آن سخت است.
