ضرورت حضور و مشارکت فعالانۀ مردم در تحقق حاکمیت اسلامی و ارزش‌های آن از مسلمات اسلام است. اگر نبود فقط سه آیۀ «أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ وَ لا تَتَفَرَّقُوا فِیه» [شوری: ١٣] «دین ـ نقشۀ الهی روی زمین را ـ اقامه کنید و تحقق بخشید و در آن پراکنده نشوید» که خطابه به مردم مومنی است که دین برای آنان تشریع و مقرر شده است، یا «لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» [حدید: ٢۵] که هدف بعثت را آن می‌داند که مردم عدالت اجتماعی را برپا کنند. یا «قُلْ إِنَّما أَعِظُکُمْ بِواحِدَهٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنى وَ فُرادى» [سبأ: ۴۴] که مردم موظف شده‌اند، جمعی و فردی برای خدا قیام کنند، کافی بود که بدانیم و اعتقاد پیدا کنیم که مردم در نظام سیاسی و اجتماعی اسلام اصل هستند.
آیات متعدد دیگری هم است که به این مسألۀ مهم اشارت دارند که از آن‌ها می‌‌گذریم. اما اجمالاً روشن است که تحقق اهداف اسلامی بر روی زمین و پیاده‌سازی حاکمیت عادلانه و کریمانۀ اسلامی بدون حضور کارساز و فعال مردم امکان ندارد. این امری است که سنت پیامبر اکرم و امیرالمومنین و ائمۀ اطهار سلام الله علیهما و علیهم بر آن تأکید دارد. برای نمونه به چند روایت اشاره می‌کنم:
امام صادق سلام الله علیه از پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم نقل می‌کند که فرمودند:
«مَنْ أَصْبَحَ لَا یَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِینَ فَلَیْسَ بِمُسْلِم» [الکافی: ۲/۱۶۳]
«هرکس شبی را روز کند و اهمیتی به کارهای مسلمانان ندهد، مسلمان نیست.»
قدر مسلم امور مسلمین، امور عمومی چون عدالت و مبارزه با فساد و دیگر آرمان‌ها و ارزش‌هایی است که مردم ما در انقلاب اسلامی به دنبال آن بودند.
یا در روایت دیگری امام صادق سلام الله علیه از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل می‌کند:
«مَنْ أَصْبَحَ لَا یَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِینَ فَلَیْسَ مِنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلاً یُنَادِی یَا لَلْمُسْلِمِینَ فَلَمْ یُجِبْهُ فَلَیْسَ بِمُسْلِمٍ» [همان، ص: ۱۶۴]
«هرکس شب را به صبح برساند و اهمیتی به امور مسلمانان ندهد، از آنان نیست، و هرکس بشنود که کسی ندا می‌دهد که مسلمانان مرا کمک کنید! و او پاسخ ندهد، مسلمان نیست.»
بخش اول روایت همانند روایت پیشین است و آن تهدیدی جدی است که کسی که به امور عمومی اهمیت ندارد، جزء جامعۀ اسلامی نیست، هرچند در آن زندگی کند، او اسیر جاهلیت شده است. بخش دوم هم به همان نکته توجه می‌کرد، اگر مسلمانی در کاری کمک خواست، برای مثال دچار ستم شد، مسلمانان موظف هستند، به کمک او بشتابند و سستی نکنند. و هر دوی این امور نیازمند آن است که مردم قدرت داشته باشند و روشن است مردمی که از قدرت کنارگذاشته شده‌اند، یا کنار نشسته‌اند، و دچار ضعف هستند، توانی برای مشارکت فعال در امور عمومی ندارند.
