خطبۀ نخست
بسم الله الرحمن الرحیم
روزی تقوا
روال ما در خطبۀ اول آن است که دعوت به تقوا را با روایتی از پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم عرض می‌کنیم. زیرا کلام نبوی نور مطلق است و ان شاء الله تعالی این نورانیت در ما تأثیر می‌گذارد:
«مَن رُزِقَ تُقىً فَقَد رُزِقَ خَیرَ الدُّنیا وَالآخِرَهِ» [نهج‌الفصاحۀ؛ ص: 769]
«هرکس تقوا روزى اش شود، خیر دنیا و آخرت روزى او شده است.»
تقوا ضرورت زندگی و زیست اجتماعی همۀ ماست، مسئولان و اهل علم از مردم عادی بیشتر نیازمند به رعایت تقوا دارند. خدای تعالی یک‌سری دستورات و وظایف و تکالیف فردی و جمعی را برای ما واجب کرده است، و یک دستوراتی را هم مستحب دانسته و برخی کارها را هم حرام کرده یا فرموده است که مکروه است، هدف از همۀ آنها آن است که ما ما تقواپیشه شویم: «لَعَلَّکُم تَتَّقُون» [بقره: 183] یعنی شاید شما تقوا پیشه کنید، امید است که تقوا در درون شما نهادینه شود، یعنی با عمل به دستورات الهی، چون نماز، زکات، کمک مومنانه، روزه، دستگیری از مردم، رعایت اخلاق و رفتار درست با مردم، حضور بموقع و تأثیرگذار در مسائل اجتماعی و سیاسی، خودداری از گناه و ارتکاب حرام چون غیبت، دورغ، شرب خمر، رشوه و امثال آنها، یک هدف دارد که روح تقوا در فردفرد ما تحقق پیدا کند و جامعه نیز آکنده از روح تقوا شود.
حقیقت تقوا
بارها هم عرض‌شده است که حقیقت تقوا ملاحظه‌کردن خداست، ما باید درکارهای خود ملاحظۀ خدا را بکنیم. وقتی به ما دستور داده می‌شود: «اِتَّقُوا الله» [بقره: 189] یعنی ملاحظۀ خدای سبحان را بکنید و در خط او حرکت کنید، و از دستورات او منحرف نشوید و اسیر نفس و ظهورات و جلوه‌های نفس و شیطان نشوید، بلکه از قلب، و عقل، ذهن، خیال و اعضا و جوارح خود ـ یعنی چشم و گوش و زیان و دست و پای خود ـ مراقبت کنید که فقط برای رضایت خدا کار کنند و به مخالفت به خدا نپردازند و کردار و گفتار و اندیشه‌های شما فقط در راستای رضا و خشنودی خدای تعالی باشد.
البته ما در زندگی اجتماعی، همواره با مشکلات و سختی‌ها مواجه هستیم و لازم است که در درون همین مشکلات و سختی‌ها، راه درست و مستقیم را برویم. بنابراین وقتی پیامبر اکرم می‌فرمایند: «مَن رُزِقَ تُقىً» هرکس از راه منحرف نشد، و به چپ و راست نرود، ملاحظۀ خدا را در همۀ امور کرد و از خودش و قلب خودش و کارهایش مراقب کرد، «فَقَد رُزِقَ خَیرَ الدُّنیا وَالآخِرَهِ» هم در دنیا خیر را دست پیدا کرده است و مشکل برایش پیش نمی‌آید و هم در آخرت به خیر و راحتی ابدی رسیده است. قرآن هم می‌فرماید: «اِتَّقُوا اللهَ لَعَلَّکُم تُفلِحون» [بقره: 189] فلاح و رستگاری با تقوا به دست می‌آید. زیرا با تقوا همۀ بن‌بست‌ها شکسته می‌شود، و راه باز می‌شود. و زندگی ما در دنیا با تشخیص راه درست از نادرست و حق از باطل، زندگی و زیست خدایی می‌شود و ما سپری به دست می‌آوریم که هیچ مشکلی به آن نفوذ نمی‌کند و آخرت هم مورد رحمت رحیمیه و خاص خدای سبحان قرار می‌گیریم.
دامنۀ تقوا
تقوا هم دامنۀ وسیعی دارد؛ هم خلوت ما را شامل می‌شود و هم جلوت ما را. و هم فردی است که از خودمان مراقبت کنیم و هم اجتماعی است که در دورن اجتماع کرامت انسا‌ن‌ها را حفظ کنیم، عدالت اجتماعی داشته باشیم، با ستم و فساد مبارزه کنیم، حقوق مردم را رعایت بکنیم، حقوق همسایه‌گان، ارباب‌رجوع، در تک‌تک رفتار و حالات اجتماعی و سیاسی، در فضای مجازی، طبق دستورات الهی عمل کنیم. و هم باید دل و خیال ما از غیر خدا پاک شود و در دل و خیال و فکر ما گناه و مخالفت با خدا راه نداشته باشد و راه شهوات به قلب و خیال و ذهن ما بسته شده باشد و هم شک و ریا و سمعه و هواهای نفسانی درون ما نباشد و هم در اجتماع و مردم و مسائل سیاسی و اجتماعی، رعایت بکنیم و در کارها و سکنات و حرکات و سخن خود، فقط رضای خدای سبحان را بجوییم.
این روزی و رزق تقواست که خدای سبحان به برکت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به بندۀ حقیر و شما عنایت فرماید و با آن خیر دنیا و آخرت را به ما عنایت کند.
خطبۀ دوم
بسم الله الرحمن الرحیم
ویرس‌دلتا و احتمال موج پنجم کرونا
متأسفانه مسئولان مربوطه خطر و احتمال موج پنجم کرونا را هشدار می‌دهند و برخی شهرهای ما قرمز شدند و البته رعایت‌ها هم کم‌تر شده است، گرمای تابستان هم مزید بر علت شده که مردم کم‌تر رعایت ماسک‌زدن را بکنند. تأکید آن است که سرعت شیوع و گسترش ویروس جدید که به نام «دلتاوبروس» معروف است، بیشتر از انواع پیشین است و بهترین راه مقابله با گسترش آن هم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تسریع در واکسیناسیون است. اولی وظیفۀ مردم و دومی وظیفۀ دولت است.[i]
ما وظیفۀ خودمان را عمل کنیم، دولت هم در روند واکسیناسیون تسریع نماید. از همه مهم‌تر دعا کنیم که خدای تعالی شر این ویروس را از کشور و مردم ما و همۀ جهان بردارد.
دشت ملی لار و فرصت‌ها برای تولید
بازدیدی از دشت ملی لار داشتم. با برخی کندوداران و زنبورداران و دمداران و عشایری که در دشت لار به کار مشغول هستند، صحبت کردم و دیدم چه پتانسیلی در این دشت خوابیده است و خدای تعالی چه نعمتی به مردم ما عنایت کرده است که اگر قدر آن را بدانیم، چقدر می‌توانیم از آن استفاده کنیم.
عشایر در کنار هم و با صفا و صمیمیت کار می‌کنند. اما این منطقه با توجه به دشت بسیار زیبا، آب‌شار و چشمه‌های متعدد و کوه‌های زیبا و کاروان‌سراهای عباسی که جنبۀ تاریخی دارد، می‌تواند قطب بزرگی برای تولید عسل و دام و محصولات دامی و صادرات، هم‌چنین گیاهان داروی و محصولات کشاورزی باشد. و این نیاز به برنامه‌ریزی و کار عمیق دولت و ادارات مربوطه دارد که متأسفانه دولت وظیفۀ خودش را در آن‌جا درست انجام نمی‌دهد. البته می‌تواند عشایر تهران و مازنداران را به جان هم بیاندازد.
از دولت آینده دو وظیفۀ مهم را درخواست می‌کنیم: یکی موانع تولید را بردارد و دیگری پشتیبانی کند، خود تولیدکنندگان و زنبورداران و دام‌پروران و کشاورزان می‌دانند چه بکنند. امیدوارم دولت آینده در این‌جهت فکری بکند و مشکلات سر راه آنان را بردارد و در عین حال به‌صورت کنترل‌شده و برنامه‌ریزی‌شده اجازۀ بهره‌برداری گردشگری را به علاقمندان به طبیعت زیبا فراهم کند.
رئیس جدید قوۀ قضائیه و وظایف سنگین
رئیس جدید قوۀ قضائیه از سوی رهبر حکیم ما منصوب گردید، آقای محسنی اژه‌ای که سابقۀ 42 ساله در قوه دارد و سال‌ها معاون اول آن بوده است، به این مقام منصوب گردید.
الحمدلله در دورۀ اخیر تحول خوبی در قوۀ قضائیه شروع شد، و اقدامات ماندگاری پایه‌گذاری شد، توجه به کرامت انسانی، حقوق عامه؛ توجۀ جدی به عدالت و مبارزۀ قاطع با فساد، روحیۀ مردمی، فسادستیزی در رئیس سابق آن، پیداشدن مفاهیم جدید چون کارنکردن جرم است، یا همان‌گونه که تجاوز به بیت المال جرم است، حیف‌کردن آن هم جرم است، و در نهایت سند تحول قوۀ قضائیه از حرکت‌های خوب این دوره بود. این اقدمات اولاً نیاز به عمق‌بخشی دارد، و ثانیاً نیاز دارد که سرعت بگیرد.
یکی از محسنات آقای اژه‌ای تجربۀ گران‌بهایی است که در چهل‌ودو سال خدمت در قوه در سطوح مختلف پیدا کرده است. و از این جهت دارای مزیت است. به این دلیل ما توقع داریم که دستگاه قضاء در دورۀ ایشان سرعت تحول در امر مأموریت‌های اصلی چون گسترش عدالت، کرامت انسانی، تحقق عمیق و سریع سند تحول قوه، احیاء حقوق عامه، تأمین آزادی‌های مشروع، پیشگیری از وقع جرم، و مبارزۀ قاطع با فساد داشته باشد.
برای مثال در لواسان، ما توقع داریم که مسألۀ کلاک که خوب شروع شد، درست پایان یابد و مفسدان نسبت به آن طمع نکنند. زیرا هنوز مسائل آن روی زمین است، مسألۀ محاکمۀ علنی افرادی که از شهرداری و شورای شهر لواسان دستگیر شدند، مسألۀ باستی و زمین‌خواری‌ها و تپه‌خواری‌ها و تخلفات و تبعیض‌های ادرات دولتی و کم‌کاری‌ها و همراهی‌ها با مفسدان که برخی از آنها در جریان است، با قاطعیت و دقت و عمیق و ریشه‌ای ـ نه سطحی ـ بررسی و حل شود و طرح کاداست هم بسرعت در لواسان و روستاهای آن پیاده شود و موانع آن برطرف شود.
یکی دیگر از موارد گسترش فناوری‌های نوین در قوه و شفافیت در پرونده‌هاست که باید نهادینه شود، بیشتر دادگاه‌ها باید علنی باشند و مردم در جریان و روند دادگاه‌ها قرار گیرند و مفسدان بدانند که فساد آنان پنهان نخواهد ماند، بلکه ضمن برخورد قاطع با آنان، آبروی‌شان هم در میان مردم خواهد رفت.
هم‌چنین مردم به آسانی به خدمات دادگاه دسترسی داشته باشد و این کار رایگان هم باشد. الان متأسفانه برخی از وکلای و کارشناسان دادگستری بدجوری با مردم رفتار می‌کنند و پول‌های کلان به جیب می‌زنند و مردم عادی بازندۀ این فرایند معیوب هستند که یکی از کارهای خوب آقای رئیسی تلاش برای اصلاح این روند معیوب بود که باید بادقت و سرعت انجام شود.
به این منظور باید سه کار انجام شود: اولاً نیروهای کارآمد و جهادی و فاضل و صالح در مسئولیت‌ها گمارده شوند. قاضی ضعیف، مسئول ضعیف قضائی، دادستان ضعیف، چه ضعف او به محافظه‌کاری وی برگردد و چه به دلیل ضعف نفس و گرفتاری‌های نفسانی قابل تطمیع و تهدید باشد، به درد قوۀ قضائیه اسلام نمی‌خورد. ما نیازمند نیروهای قوی و فعال و جهادی و انقلابی و متدین هستیم و الحمدلله کم هم نیستند.
ثانیاً قضات کارآمد و انقلابی و نیروهای شایسته و کارآمد برای سطوح مدیریتی قوه تربیت شوند. قوۀ قضائیه، مرکزی کاملاً تخصصی است و نیاز است که نیروهای مورد نیاز، ضمن آموزش‌ها حوزوی و دانشگاهی، و درضمن کار تربیت شوند.
ثالثاً هم با افراد متخلف در درون قوه با قاطعیت مبارزه و برخورد شود، که الحمدلله تعدادشان کم است و هم منزلت و عزت و ارج قضات پاک‌دامن و انقلابی ارزش گذاشته شود و این ارج‌گذاری فقط معنوی هم نباشد، بلکه مادی و معنوی باشد.
همۀ این‌ها درصورتی حاصل می‌شود که رئیس قوۀ قضائیه و مدیران سطوح مختلف آن و قضات با مردم ارتباط برادرانه داشته باشند و از نزدیک در جریان مشکلات آنان باشند. امکان ندارد که آنان در دفتر کار خود بنشیند و مشکلات و مسائل مردم را درک کنند، بلکه در این‌صورت افراد زرنگ و وکلای کاربلند و امثال آنها، سر آقایان را کلاه می‌گذارند.
وظایف رئیس جدید قوۀ قضائیه سنگین است، و نیاز به تلاش مومنانه و مجاهدانه و حضور جدی و کارآمد و انقلابی دارد. باید رئیس قوه و همکاران آن به آرمان‌های انقلاب اسلامی و حضرت امام وفادار باشند و در متن مردم حضور پیدا کنند و مشکلات را از نزدیک رصد و شناسایی کنند و مسیر حرکت تحولی را سرعت و عمق ببخشند و مراقب باشند که از این مسیر جدا نشوند.
دوران آقای رئیسی، جزء دوران موفق قوه بود، و از خدای تعالی می‌خواهم که این دوران از آن دوره موفقیت‌آمیزتر باشد، این شدنی است، در صورتی که بخواهیم عدالت و کرامت انسانی را با مشارکت مردم و قیام لله در قوه نهادینه کنیم. اما اگر چنین نباشد و دچار مدیریت خسته و کم‌توان بشویم، باید از آینده نگران باشیم و دعا می‌کنیم که دورۀ جدید، جزء افتخارات نظام قضائی کشور باشد.[ii]
دولت آینده و کارگزاران آن
دربارۀ دولت آینده و کارگزان در دولت جدیدی که می‌آید، در خطبه‌های آتی ـ ان شاء الله سخن می‌گوییم. فقط یک نکته را عرض می‌کنم و این‌که ملاک‌ها و معیارهای سه‌گانۀ تدین و ایمان، انقلابی و وفادار به آرمان‌های انقلاب اسلامی، کارآمدی و کفایت مدیریتی و سیاسی باید در همۀ مدیران این دولت باشد، و از آن معیارها باید پاسداری شود. حتماً رئیس‌جمهور منتخب باید مراقب کیف‌کشان و لابی‌بازان باشد که اتفاقاً خیلی هم فعال هستند، تا دولت سیزدهم هم توقعات مردم را برآورد کند و هم دچار ضعف در مدیریت نشود. ان شاء الله تعالی.