مَا رَوَیْنَاهُ بِإِسْنَادِنَا إِلَى الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ قَالَ الصَّادِقُ علیه السلام:
در حدیثى از امام صادق-علیه السّلام-آمده است:
إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلیالله علیه وآله وسلم قَالَ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام:
یَا أَبَا الْحَسَنِ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ قَدْ أَقْبَلَ فَاجْعَلْ دُعَاءَکَ قَبْلَ فُطُورِکَ
رسول خدا-صلّى اللّه علیه و آله و سلّم-به امیر المؤمنین-علیه السّلام-فرمود: اى ابا الحسن، این ماه رمضان است که روى آورده است، پس پیش از افطار دعا کن؛
فَإِنَّ جَبْرَئِیلَ علیهالسلام جَاءَنِی فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ مَنْ دَعَا بِهَذَا الدُّعَاءِ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ قَبْلَ أَنْ یُفْطِرَ اسْتَجَابَ اللَّهُ تَعَالَى [لَهُ] دُعَاءَهُ
زیرا جبرئیل-علیه السّلام-نزد من آمد و خطاب به من گفت: هرکس این دعا را پیش از افطار در ماه رمضان بخواند، خداوند متعال دعاى او را مستجاب نموده
وَ قَبِلَ صَوْمَهُ وَ صَلَاتَهُ وَ اسْتَجَابَ لَهُ عَشْرَ دَعَوَاتٍ وَ غَفَرَ لَهُ ذَنْبَهُ وَ فَرَّجَ هَمَّهُ [غَمَّهُ] وَ نَفَّسَ کَرْبَهُ [کُرْبَتَهُ]
و روزه و نمازش را قبول مىکند و 10 دعاى دیگر او را اجابت مىکند و نیز گناه او را مىآمرزد و ناراحتىاش را برطرف نموده و اندوهش را مرتفع ساخته
وَ قَضَى حَوَائِجَهُ وَ أَنْجَحَ طَلِبَتَهُ وَ رَفَعَ عَمَلَهُ مَعَ أَعْمَالِ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ
و حوایج او را برآورده و خواستههایش را به او داده و عمل او را همراه با اعمال پیامبران و صدّیقان بالا مىبرد
وَ جَاءَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَ وَجْهُهُ أَضْوَأُ مِنَ الْقَمَرِ لَیْلَهَ الْبَدْرِ فَقُلْتُ مَا هُوَ یَا جَبْرَئِیلُ فَقَالَ قُلْ:
و در روز قیامت، درحالىکه چهرهاش نورانىتر از ماه شب چهارده است، حضور پیدا مىکند. به جبرئیل گفتم: این دعا چیست؟ گفت: بگو:
اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِیمِ وَ رَبَّ الْکُرْسِیِّ الرَّفِیعِ وَ رَبَّ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ وَ رَبَّ الشَّفْعِ الْکَبِیرِ
خداوندا، اى پروردگار نور عظیم و پروردگار کرسى [علم]بلند و پروردگار دریاى خروشان و پروردگار [دو اسم عظیم از اسماى الهى]بزرگ
وَ النُّورِ الْعَزِیزِ وَ رَبَّ التَّوْرَاهِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الزَّبُورِ وَ الْفُرْقَانِ الْعَظِیمِ أَنْتَ إِلَهُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَ إِلَهُ مَنْ فِی الْأَرْضِ
و نور سربلند و پروردگار تورات و انجیل و زبور و فرقان [قرآن]بزرگ. تو معبود آسمانیان و زمینیان هستى
لَا إِلَهَ فِیهِمَا غَیْرُکَ وَ أَنْتَ جَبَّارُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَ جَبَّارُ مَنْ فِی الْأَرْضِ لَا جَبَّارَ فِیهِمَا غَیْرُکَ
و معبودى جز تو وجود ندارد و تو سرکش آسمانیان و زمینیان هستى و سرکشى جز تو وجود ندارد
وَ أَنْتَ مَلِکُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَ مَلِکُ مَنْ فِی الْأَرْضِ لَا مَلِکَ فِیهِمَا غَیْرُکَ
و تو فرمانرواى آسمانیان و زمینیان هستى و فرمانروایى جز تو وجود ندارد،
أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الْکَبِیرِ وَ نُورِ وَجْهِکَ الْکَرِیمِ [الْمُنِیرِ] وَ بِمُلْکِکَ الْقَدِیمِ یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ
به نام بزرگ و نور روى [ذات، یا اسما و صفات]باکرامت [درخشان]و به پادشاهى دیرینهات، از تو درخواست مىکنم، اى زنده اى پاینده، اى زنده اى پاینده، اى زنده اى پاینده،
أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی أَشْرَقَ بِهِ کُلُّ شَیْءٍ وَ بِاسْمِکَ الَّذِی أَشْرَقَتْ بِهِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ
به آن اسم تو که هر چیز بدان روشن است و به آن اسم تو که آسمانها و زمین بدان روشن است
وَ بِاسْمِکَ الَّذِی صَلَحَ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَ بِهِ یَصْلُحُ الْآخَرُونَ یَا حَیٌّ [حَیّاً] قَبْلَ کُلِّ حَیٍّ وَ یَا حَیُّ [یَا حَیّاً] بَعْدَ کُلِّ حَیٍّ
و به آن اسم تو که پیشینیان بدان سامان یافته و شایسته گردیدهاند و نسلهاى متأخّر بدان سامان مىیابند و شایسته مىگردند. اى زنده پیش از هر زنده و اى زنده بعد از هر زنده و
یَا حَیُّ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ اجْعَلْ لِی مِنْ أَمْرِی یُسْراً
اى زندهاى که معبودى جز تو وجود ندارد، بر محمّد و آل محمّد درود فرست و گناهان مرا بیامرز و در کارم آسانى و گشایش نزدیک قرار ده
وَ فَرَجاً قَرِیباً وَ ثَبِّتْنِی عَلَى دِینِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَى هُدَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَى سُنَّهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلَامُ وَ اجْعَلْ عَمَلِی فِی الْمَرْفُوعِ الْمُتَقَبَّلِ
و مرا بر آیین و هدایت و راه و روش محمّد و آل محمّد-سلام بر او و آنان-استوار بدار و عملم را جزو اعمال صعودیافته و پذیرفتهشده بگردان
وَ هَبْ لِی کَمَا وَهَبْتَ لِأَوْلِیَائِکَ وَ أَهْلِ طَاعَتِکَ فَإِنِّی مُؤْمِنٌ بِکَ وَ مُتَوَکِّلٌ عَلَیْکَ مُنِیبٌ إِلَیْکَ مَعَ مَصِیرِی إِلَیْکَ
و همان گونه که به دوستان و اهل طاعت بخشیدهاى، به من نیز ببخش؛ زیرا من به تو ایمان دارم و بر تو توکّل و بهسوى تو توبه نمودهام و بازگشتم بهسوى تو است
وَ تَجْمَعُ لِی وَ لِأَهْلِی وَ لِوُلْدِی الْخَیْرَ کُلَّهُ وَ تَصْرِفُ عَنِّی وَ عَنْ وُلْدِی [وَالِدِی] وَ أَهْلِی الشَّرَّ کُلَّهُ
و همهى خوبىها را براى من و خانواده و فرزندانم گردآور و همهى بدىها را از من و فرزندان [و پدر و مادرم]دور دار.
أَنْتَ الْحَنَّانُ الْمَنَّانُ بَدِیعُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ تُعْطِی الْخَیْرَ مَنْ تَشَاءُ وَ تَصْرِفُهُ عَمَّنْ تَشَاءُ فَامْنُنْ عَلَیَّ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
تو بسیار مهربان، بخشنده و نوآفرین آسمانها و زمین هستى، خیر را به هرکس که بخواهى مىدهى و از هرکس بخواهى منصرف مىکنى، پس رحمتت را به من ارزانى دار اى مهربانترین مهربانان.
دعای دوم:
وَ مِنَ الدُّعَاءِ عِنْدَ الْإِفْطَارِ مَا وَجَدْنَاهُ فِی کُتُبِ أَصْحَابِنَا عَنِ النَّبِیِّ صلیالله علیه وآله وسلم أَنَّهُ قَالَ:
دعاى دیگر هنگام افطاردر کتابهاى علماى امامیّه به نقل از پیامبر-صلّى اللّه علیه و آله و سلّم-آمده است:
مَا مِنْ عَبْدٍ یَصُومُ فَیَقُولُ عِنْدَ إِفْطَارِهِ
هر بندهاى روزه بگیرد و هنگام افطار بگوید:
یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ أَنْتَ إِلَهِی لَا إِلَهَ لِی غَیْرُکَ اغْفِرْ لِیَ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِنَّهُ لَا یَغْفِرُ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِلَّا الْعَظِیمُ
اى بزرگ اى بزرگ، تو معبود منى و من بهجز تو معبودى ندارم، گناه بزرگ مرا بیامرز، به راستى که جز بزرگ نمىتواند گناه بزرگ را ببخشاید.
إِلَّا خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ
همانند روزى که از مادر متولّد شده، از گناهانش بیرون مىآید
منبع : اقبال الاعمال سیدبن طاووس ج ۱ ص ۱۴