ابن عربی در فتوحات از ابداع به معنای نوآوری و اعاده تحلیلی زیبا ارائه میدهد.
ابداع یعنی چیزی برای نخستینبار ایجاد شود. وی جهان را ابداع میداند. اما در مقابل شأن و حال را اعاده میداند.
وی براین نظر است که هیچ شیءای نمیتواند ابداع شود، یعنی دوباره حاضر شود، مگر شأن و حال؛ و آن دو امور وصفی هستند.
نکته مهم اینکه در اعاده، حال و شأن متأخر با حال و شأن متقدم در وجود همانندی دارند، اگرچه یکی نیستند.
نکته مهم دیگر اینکه اعاده بر امر سومی هم تعلق دارد و آن حرمت است.
منظور وی از حرمت، حرمت شعائر مذهبی است و از آنجا به معنای تقدیس عید میرسد.
ابن عربی بیان میکند حق که خدای سبحان است هیچ تکراری در آن نیست، حقیقت هم چنین است. اما صورتها جدید هستند و هر صورتی تجلی حقیقت است. بنابراین هر تجلی از حیث رابطه حق و خلق عبارت از یک اعاده است.
گویی حق این ارتباط را در صورتی جدید، تجدید و تکرار کرده است. و این تجدید از ناحیه حق، یک عود است و چون ارتباط است، عبارت است از ظاهرساختن خود.
بنابراین جهان مظهر تجلیات و صور الهی است و عالم همگی حرم خدا ست. زیرا محل ظهور احکام الهی است.
همچنین در تجلی است که اعیان موجودات ظاهر میشوند.
پس حق یکتا ست و حقیقت هم واحد است و ابداع هم حقیقت بیش نیست، اما شأن و ظهور و تجلی و حرمت تکرار میشود و شأن یعنی شدن و تحقق ظهوری دیگر. به این دلیل هر دم عیدی است، که شأنی از تجلی حق است.
با این تحلیل عید نوروز تجلی حق و حقیقت در عالم وجود و بر طبیعت است که آن را زنده میکند و هر سال هم تکرار میگردد.
خدای تعالی عید نوروز یعنی تجلی حق بر خلق را، بر همه شما مبارک فرماید.