امام حسین سلام الله علیه با کاروانی از خاندان و اصحاب مدینه را به سمت مکه ترک کردند. وداع امام علیه السلام با پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم جان‌سوز است و پرده‌ای دیگر از اهداف قیام را روشن می‌کند. حضرت سید و سالار شهیدان علیه السلام در وداع آخر گریۀ شدیدی کردند و بیان داشتند:
«بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یا رَسُولَ اللَّهِ! لَقَدْ خَرَجْتُ مِنْ جَوارِکَ کُرْهاً، وَ فُرِّقَ بَیْنی وَ بَیْنَکَ حَیْثُ أَنِّی لَمْ أُبایِعْ لِیَزیدَ بْنِ مُعاوِیَهَ، شارِبِ الْخُموُرِ، وَ راکِبِ الْفُجُورِ، وَ ها أَنَا خارِجٌ مِنْ جَوارِکَ عَلَى الْکَراهَهِ، فَعَلَیْکَ مِنِّی السَّلامُ«
«پدر و مادرم فداى تو اى رسول خدا! من به ناچار از جوار تو خارج مىشوم. میان من و تو جدایى افتاد؛ زیرا من دست بیعت به یزید بن معاویه، آن مرد شراب‌خوار و فاجر ندادم. اکنون با ناراحتى تمام از نزد تو بیرون مىروم. خداحافظ (اى پیامبر خدا)» [مقتل ابن مخنف؛ ص: ۱۵]
امام علیه السلام می‌دانستند سفری بدون بازگشت را می‌روند، و در عین حالی که گروهی از مردم ایشان را از سفر برحذر داشتند. [همان] اما ایشان تصمیم خود را گرفته بودند و مسیر الهی قیام لله را برای اقامۀ حق بدون بدون انفعال و ترس آغاز کردند.
اولین ابستگاه قیام شهر مکه بود، به این دلیل ایشان به سمت مکه حرکت کردند و آیۀ «فَخَرَجَ مِنْها خائِفاً یَتَرَقَّبُ قالَ رَبِّ نَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِین» [قصص: ۲۱] که دربارۀ حضرت موسی علیه السلام هنگام بیرون‌رفتن از مصر است، قرائت کردند، و این نشان از وضعیت نگران‌کننده‌ای داشت و هر لحظه بیم حادثه‌ای می‌رفت. با وجود این حاضر نشدند از بی‌راهه بروند، بلکه از راه اصلی رفتند.
در این هنگام خاندان ایشان [طبق بعضی نقل‌ها جناب مسلم بن عقیل] پیشنهاد دادند که اگر همانند ابن‌زیبر از شاه‌راه بروید، بهتر است. و امام علیه السلام فرمودند: «لَا وَ اللَّهِ لَا أُفَارِقُهُ حَتَّى یَقْضِیَ اللَّهُ مَا هُوَ قَاضٍ» [الارشاد؛ ج: ۲؛ ص: ۳۴ ـ ۳۵] «نه! سوگند به خدا! از راه اصلی جدا نشوم تا خدا آن‌چه را مقدر فرموده است، عملی کند.»
این نمونه‌ای از روح شجاعت و تدبیر امام حسین سلام الله علیه است که وقتی بناست برای خدا قیام کرد، دیگر نباید به دل ترس راه داد و باید با برنامه و تدبیر عاقلانه و شجاعت و امید با حوادث و مشکلات مقابله کرد. و این درس بزرگی است که در قیام لله باید فعالانه، شجاعانه، مدبرانه، امیدوارانه حرکت کرد، و اگر ما در مسیر اقامۀ حق و مواجه و مقابله با دشمن، منفعل باشیم، یا بترسیم، یا ناامید باشیم، یا عقل و تدبیر را به کار نگیریم، شکست خواهیم خورد.
