خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: «قُلْ إِنَّما أَعِظُکُمْ بِواحِدَهٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنى وَ فُرادى» «سباء: ۴۶» «بگو من شما را به یک حقیقت پند می‌دهم، برای خدا دو تا دو تا و یکی یکی قیام کنید» آیۀ شریفه ما را به حقیقتی والا اندرز می‌دهد که آن عبارت است از «قیام لله» «برخاستن برای خدا». منظور از «قیام لله» این است که همۀ کارهای‌مان تنها برای خدا باشد و در هر صورت فقط خدا را درنظر بگیریم، چه در گفتار، چه در کردار، چه در بینش، چه در کنش. یا به زبان عرفاء و اهل معرفت «یقظه و بیداری» از خواب غفلت. محور بحث ماه محرم امسال ما این آیه و تطبیق آن با قیام حضرت سید الشهداء سلام الله علیه و آن‌گاه تطبیق آن با وضع خودمان است. بحث از نگاه عرفاء از قیام لله آغاز می‌کنیم.
عرفاء و اهل معرفت تعبیر زیبایی از آیه دارند، آنها «قیام لله» را به معنای «یقظه و بیداری» از خواب غفلت تفسیر می‌کنند. خواجه عبدالله انصاری نخستین منزل آدم‌شدن و بیرون‌آمدن از دره هولناک بهیمیت را «یقظه» می‌داند «منازل السائرین؛ ص: ۳۴» و شاید هم یقظه مقدمه باشد نه منزل اول که ظاهراً هم مقدمه است؛ برخی از بزرگان عرفاء و اهل سیر و سلوک آن را مقدمه می‌دانند: قونوی؛ فرغانی و فناری، «فناری؛ مصباح الانس؛ ص: ۶۰» حضرت امام هم به این معنی متمایل است که یقظه مقدمه و زیرمجموعۀ توبه است. «صحیفۀ امام؛ ج: ۲۰؛ ص: ۴۳۹» به این معنی که مقدمه توبه، بیداری از خواب غفلت است. «وَ لا تَکُنْ مِنَ الْغافِلِین» «اعراف: ۲۰۵» «از غافلان مباش».
اما آیه شریفه می‌فرماید: یک موعظه و یک پند به شما دارم که این پند را هم توسط شخص پیامبر «صلی الله علیه و آله و سلم» که راه‌رفتۀ این راه است، به شما ابلاغ می‌کنم. با تاکید «انما» می‌فرماید: تنها و فقط یک پند دارم و آن این‌که برای خدا قیام کنید و از سر منزل تاریک طبیعت تا منتهای سیر انسانیت سلوک کنید. همه چیز از قیام برای خدا شروع می‌شود، هم در فرد و هم در اجتماع؛ قیام «فرادی» که وصول فرد به معرفت الله است و قیام «جمعی» که وصول جامعه بشری به مقاصد الله است و این قیام موجب بیداری از خواب غفلت است.
این آیه امر است که از خواب غفلت بیدار شوید و تا این یک موعظه در گوش ما نرود ما به مقصد الهی نمی‌رسیم. درحقیقت این «یک پند» تنها راه اصلاح دو جهان است. «قیام لله» است که انسان را بر همۀ دشمنان درونی و بیرونی پیروز می‌کند، «قیام لله» است که ابراهیم را خلیل الله، موسی را کلیم الله، عیسی را روح الله و محمد را رسول الله «صلی الله علیه و آله و سلم و صلی الله علی انبیاء الله اجمعین» کرد و «قیام لله» است که مهدی «سلام الله علیه» را خاتم الاوصیاء می‌کند که وارث همه زمین می‌شود و تمام معنویت و عدالت را بر زمین حکم فرما می‌کند. [صحیفۀ امام: ج: ۱ ص: ۲۱- ۲۱]
این قیام تکلیف فردی و اجتماعی ماست، لازم نیست شرایط مهیا باشد، بلکه اگر یک فرد؛ به تنهایی قیام لله داشته باشد خدا راه را برای او باز می‌کند، زیرا در این مرتبه کیفیت مهم است نه کمیت.
