خطبۀ نخست
بسم الله الرحمن الرحیم
بت نفس
وقتی حال خودم و برخی از ما در جامعه و دولت و مسئولان را میبینم، کمی نگران میشوم، برای همین خطبۀ اول را که دعوت به تقواست، درددلی است که مخاطب اصلی آن هم خودم هستم. ما گرفتار ظلمت دنیا و نفس و شیطان هستیم و شیطان هم بدجوری جشن گرفته و شادی میکند. چرا؟ زیرا محبوس چاه انانیت خودمان هستیم و به تعبیر حضرت امام در «بیت نفسانیت»، این خانۀ سستبنیاد عنکبوتی نفسانیت گرفتار آمدهایم. به این دلیل غیر از خودمان را هیچ نمیبینیم. حواسمان نیست که خدا هر نعمتی که به ما داده است، از اعضاء و جوارح و سلامتی و ثروت و قدرت و موقعیت، امانت الهی دست ماست و باید سالم به صاحب اصلیاش برگردانیم. اما مگر نفس میگذارد؟ نباشد هفتاد سال زندگی کنیم، و فکر کنیم که داریم برای خدا کار میکنیم، اما در لبۀ جهنم حرکت کنیم و وقتی مردیم به ته دوزخ سقوط کنیم.
این روایت را همۀ ما شنیدهایم: «أعدى عَدُوِّکَ نَفْسُکَ الَّتى بَیْنَ جَنْبَیْکَ» [عدۀ الداعی: 314] دشمنترین دشمنان ما نفس خودمان است. از همۀ دشمنها بدتر و خطرناکتر است، مادرِ همۀ بتهاست:
«أَ رَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواه» [فرقان: 43] ما تا این بت را نشکنیم، کارهایمان همه خراب است، زیرا رویمان به نفس و انانیت خودمان است و رو به خدا نداریم، بلکه به خدا پشت کردهایم و خدا فقط برای ما لفظی است که بر زبان میآوریم: «کَلَّا إِنَّها کَلِمَهٌ هُوَ قائِلُها» [مومنون: 100]
بنابراین عبادت ما هم عبادتِ نفس است و این گرفتاری بزرگی است که برخی از ما را دربرگرفته است و رها هم نمیکند. اگر 80 میلیون مومن در کشور ما باشند، باهم جنگی ندارند، جنگ و اختلاف بین کسانی است که رو به بتخانۀ نفس دارند و هرکس خودش را میخواهد و دیگران را بردۀ خودش فرض میکند. ایمان که نباشد، هیاهو است، تا خودش مسند را ـ این ریاستهای توهمی و ثروتهای فریبنده و دورغهایی که ما فکر میکنیم چیزی است ـ بگیرد، من خودم را میخواهم و شما هم خودتان را میخواهیم و این دو خود باهم جمع نمیشود و اختلاف و جنگ میشود.
سطلنت شیطان
از طرف دیگر هم شیطان است، که گویی جشن گرفته است و جولان میدهد و ما متوجه نیستیم! شیطان دورغ نیست، اینهمه قران هشدار میدهد: «إِنَّ الشَّیْطانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا» [فاطر: 6] شیطان دشمن ماست و ما هم باید او را دشمن بگیریم: «إِنَّما یَدْعُوا حِزْبَهُ لِیَکُونُوا مِنْ أَصْحابِ السَّعِیرِ» [فاطر: 6] همۀ همت و تلاش شیطان این واقعیت را نباید بیتوجه باشیم.
شیطان به سراغ همۀ ما میآید و دست از سر هیچکدام از ما برنمیدارد. و دشمن خطرناکی است که وقتی با نفس همراه میشود؛ خطرناکتر از آن برای ما نیست و همۀ تلاشش هم آن است که ما آنها و خطرات را ـ هم شیطان و هم نفسانیت خودمان را ـ فراموش کنیم و برعکس قرآن مکرر تذکر میدهد تا بیدار شویم. شیطان از همه طرف حمله میکند تا چه اتفاق بیافتد؟ «وَ لا تَجِدُ أَکْثَرَهُمْ شاکِرِینَ» [اعراف: 17] تا همۀ ما طغیان کنیم و خدا را شاکر نباشیم.
این هم از فضای مجازی که در آن به رهبری شیطان «زخرف القول» [انعام: 112] تولید میکند. منظور از «زخرف القول» سخنان مزخرف، بیهوده اما زیبا و جذاب است که شیاطین انس و جن به یکدیگر الهام میکنند تا فضای جامعه را پر از شایعات و اراجیف کنند. تعبیر قرآن «الْمُرْجِفُونَ فِی الْمَدِینَه» [احزاب: 60] است، در شهر و کشور اراجیف میگویند و شایعه میپراکنند تا اضطراب ایجاد کنند و اعصاب جامعه و مردم را خورد کنند تا بتوانند به اهداف پلید خود برسند و فساد کنند.
مقام معظم رهبری چه زیبا فرمودهاند:
«شیطان نمیمیرد؛ شیطان زنده است. همیشه عدهای، جریانی، مجموعههایی هستند که تسلیم شیطان بشوند.» [8/6/1384؛ در دیدار با هیأت دولت]
پارسال هم اردیبهشت ماه نیز در دیدار با اهل قلم و شعرا فرمودند:
«دو جریان در طول تاریخ وجود داشته: جریان بیّنات و جریان اغوا؛ جریان هدایت و جریان ضلالت، اضلال. «لَقَد اَرسَلنا رُسُلَنا بِالبَیِّنات» یک جریان است در طول تاریخ، «لَاُغوِیَنَّهُم اَجمَعین» هم که حرف شیطان است، یک جریان دیگر است.» [30/2/1398]
راه چاره: تقوا
ما نباید شیطان و نفس خودمان را آزاد بگیریم و در این فضای وانفسای تکنولوژی روز و پیشرفتهای الکترونیک شیطان و فضاهای سایبری و مجازی قدرت شیطان و سلطۀ نفس هم چندین برابر شده است. و همۀ ما را مورد هجوم خودشان قرار دادهاند که حتی بندگان خوب خدا و علماء و اهل دیانت را هم به حزب خودشان دعوت میکنند.
این چاه ظلمانی و عمیقی است که به تعبیر حضرت امام «بالاترین ظلمتهاست» زیرا «ظلمت انانیت» است [تفسیر سورۀ حمد: 121] و تا این حالت در ما هست، خدا در کار نیست، خودمان را فریب ندهیم!
ما باید همۀ تلاش خودمان را بکنیم، تا از تبعیت و حکمفرمایی شیطان و هواهای نفسانی بیرون بیاییم. همۀ انبیاء آمدند تا از «سطنت شیطان» [همان] بیرون بیاورند. راهش هم تقواست، تقوا در گفتار، تقوا در شنیدنها؛ تقوا در رفتار و کردار با مردم، تا از این بیت ظلماتی نفس بیرون بیایم و کمال پیدا کنیم.
قرآن میفرماید: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ» [حجرات: 13] خدا به بهانه و عناوین اعتباری و وهمی به ما چیزی نمیدهد، فقط تقواست که ما را نزد خدا گرامی و بزرگ میکند. اگر تقوا باشد، چون کارهای ما خدایی میشود، خدا هم کار ما را در دست میگیرد. آن زمان سنخ کار ما فرق میکند، خیلیها با دشمن جنگیدند و آنها را کشتند، اما فقط ضربۀ امیرالمومنین علیه السلام در جنگ خندق است که از عبادت جن و انس بالاتر است: «ضَرْبَهُ عَلِىٍّ یَوْمَ الْخَنْدَقِ أَفْضَلُ مِنْ عِبادَهِ الثَقَلَیْنِ» [بحارالانوار: 39/1ـ2] چرا؟ زیرا در مصاف همۀ کفر با همۀ ایمان، امیرالمومنین سلام الله علیه عملشان کاملاً کار الهی بود، برای خدا بود و یک ذره در آن نفسانیت نبود.
خوب است کمی فکر کنیم و به خودمان بیاییم و اول همه هم خود حقیر هستم که تاکنون یک قدم برای خدا برنداشتهام. اعاذنا الله من شرور انفسنا و سیئات اعمالنا
خطبۀ دوم
بسم الله الرحمن الرحیم
کرونا: تهدیدی جدی و امکان فرصت
کرونا در ایران به مرحلۀ خطرناکی رسیده است و آماری که داده میشود، نشان میدهد که همۀ ما در معرض خطر آن قرار داریم. البته دولت باید وظیفۀ خود را انجام دهد، و الحق خوزۀ بهداشت و درمان دارد سخت کار میکند که خدا خیرشان بدهد.
بگذریم که تعطیلی فعالیتها موجب ضررهای اقتصادی شدید میشود و با این اقتصاد بیمار، مشکلات کشور فزونی مییابد و بر مشکلات ملت افزوده میشود. راهحلی که مربوط به من و شماست، رعایت دستورات بهداشتی است، از گرفتن مجالس عزا و ختم و عروسی و مهمانیها زیاد خودداری کنیم، فاصلۀ اجتماعی را رعایت کنیم، حتماً ماسک بزنیم و بهداشت فردی را هم بشدت رعایت کنیم و از همه مهمتر دست دعا و التجاء به خدای تعالی دراز کنیم و به وجود اقدس امام زمان سلام الله علیه توسل بجوییم که این بلای خانمانسوز را از کشور ما و کشورهای اسلامی و جهان برطرف فرماید و این مهم را هم به دست دانشمندان حزب اللهی و مومن ما انجام شود که هم موجب رفع خطر از بشریت شود و هم موجب عزت اسلام و ایران و ملت ایران شود و هم بر اقتدار نظام اسلامی بیافزاید و هم با صادرات محصولات پیشگیرانه و درمانگر موجب جلب سرمایه به داخل کشور ما بشود. همت و دعای سحرخیزان را میخواهد.
علت جنجال بر سر قرارداد 25 ساله ایران و چین چیست؟
اخیراً دربارۀ قرارداد 25 سالۀ ایران و چین سروصداهایی ایجاد شده است که آدم را مشکوک میکند، وقتی وزارت خارجۀ امریکا که دشمن درجۀ ملت ایران است، از این قرارداد ابراز نگرانی میکند و آن را ترکمنچای دوم مینامد یا رضا پهلوی و مریم رجوی و صدای آمریکا و بیبیسی برای آن مرثیه میخوانند، باید چیزی باشد که آنها را ناراحت و نگران کرده است. این قرارداد در یکشنبه اول تیر در هیأت دولت تصویب شد.[1]
اما لزوم تقویت روابط سیاسی و اقتصادی با شرق و کشوری چون چین بر کسی پوشیده نیست، به ویژه در اوضاع کنونی جهانی و تلاش آمریکا برای یکجانبهگرایی در سیاست و اقتصاد این لزوم را چند برابر میکند.[2] اما چرا دربارۀ این قرارداد اینهمه جنجال بپا شده است؟
در سال 1394 وقتی در تهران کلیات قرارداد 25 ساله همکاری ایران و چین به تصویب روسای جمهور دو کشور رسید، هیچ جنجالی بپا نشد، همان موقع (شنبه سوم بهمن 1394) وقتی مقام معظم رهبری در دیدار آقای شی جین پینگ(Xi Jinping) رئیس جمهوری خلق چین تأکید کردند:
«دولت و ملت ایران همواره به دنبال گسترش روابط با کشورهای مستقل و قابل اطمینان همچون چین بوده و هستند و بر همین اساس، توافق رؤسای جمهوری ایران و چین برای یک روابط استراتژیک ۲۵ ساله، کاملاً درست و حکمتآمیز است»
باز هیچ واکنش و جنجالی پیرامون آن رخ نداد. پس، این قرارداد مسألۀ جدیدی نیست، اما چرا در این زمان اینهمه پیرامون آن جنجال است، و از رئیسجمهور سابق ایران ـ که اخیراً در صحنۀ سیاسی ایران فعال شده است[3] ـ تا رضا پهلوی[4] و مریم رجوی و ورازت خارجۀ آمریکا و بیبیسی دربارۀ آن ابراز نگرانی کردهاند. اما چرا چنین اظهاراتی میشود؟ وقتی رضا پهلوی که در کارنامۀ پدر و پدربزرگش خیانتهای بسیاری دیده میشود و کشور را در بست در اختیار غرب و آمریکا قرار دادند، ابرا نگرانی میکند، حتماً باید چیزی به ضرر اربابانش باشد که او را برآشفته است. وقتی امریکا که جز خیانت و خباثت نسبت به ملت ایران در کارنامۀ خود ندارد، از این قرارداد تعبیر به ترکمنچای دوم میکند، معلوم است که خیلی برای آیندۀ آمریکا ضرر میزند که مجبور شده وارد صحنه شود.
اگر بخواهیم دلیل این جنجالها را خوب بفهمیم، باید ب اظهارات رئیس افبیآی امریکا را خواند که چین را «بزرگترین تهدید آمریکا» میداند و نگران است که آمریکا نه فقط، تنها ابرقدرت جهان نباشد، بلکه چین تبدیل به ابرقدرت جهان شود. و این قرارداد میتواند در این جهت به چین کمک کند و بقیه سخنان بهانه است.[5] بنابراین جنجال بر سر قرارداد 25 ساله ایران و چین ناشی از محتوای این قرارداد نیست. بلکه نگرانیها از افزایش نفوذ و قدرت چین در برابر آمریکا سبب این جنجالها شده است.
اما آنچه برای ما مهم است، اینکه اولاً باید این قرارداد به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد.[6] ثانیاً قرارداد 25 ساله ایران و چین هنوز در مرحله پیشنویس است و بدیهی است که بعد ازتکمیل برای تصویب به مجلس داده شود و طبعاً به هیچوجه نباید محرمانه باشد، و باید در آینده بهطورکامل منتشر شود.[7] رابعاً باید با دقت همۀ منافع کشور ما در آن لحاظ شود و این مهم نیازمند کارهای کارشناسانه است، نه جنجالهای سیاسی.
مشکلات معیشتی
اما یکی از مشکلات کشور که بشدت از آن رنج میبرد، مشکلات معیشتی مردم است، بیکاری با این شرایط کرونا بیش از گذشته شده است و مردم را اذیت میکند. راه چاره چیست؟ نمیشود دست روی دست گذاشت. از زمان دولت فعلی تقریباً یک سال مانده است، مجلس هم تازه نفس است، یا باید شاهد باشیم که اقتصاد کشور در سراشیبی سقوط به سرعت به ته دره حرکت کند یا باید با همکاری کارشناسان زبدۀ اقتصادی، راهی برای برونفت از مشکل پیدا کرد. وضع عادی نیست و نباید اجازه دهند که اقتصاد کشور رو به ویرانی برود، که آنوقت پیامدهای سیاسی و امنیتی آن خطرناک خواهد بود.
مجلس میتواند با استفاده از عناصر زبدۀ اقتصادی، راهی برای برونرفت پیدا کند و با قوانین شفاف و دقیق در جهت تولید و نظارت بیشتر بر دولت برای اجرای آنها، رسالت خود را در جهت در رأس اموربودن را ایفاء کند. و دولت هم در یک سال آخر دست مجلس را برای برونرفت از مشکلات اقتصادی و فشار بر مردم بفشارد. جهش تولید تنها راهحل اساسی پیشروی کشور ماست و نباید نسبت به آن کمکاری کرد.
مسألۀ اقتصاد و معیشت مردم به ویژه ضعفاء چیز کوچکی نیست. امام سجاد در دعا به خدای تعالی عرض میکنند: «وَ نَعوذُ بِکَ مِن تَناوُلِ الاِسرافِ وَ مِن فِقدانِ الکَفاف» [دعای هشتم صحیفۀ سجادیه] «خدایا به تو پناه میبریم از اسراف و منابع کم معیشتی.» ملاحظه میفرمایید: در دعا زندگی مسرفانه در کنار و همراه با کمشدن منابع معیشت است و آنوقت منابع اقتصادی به اندازۀ کافی در اختیار مردم نیست. گروهی از سیری نمیدانند چه بکنند و بسیاری هم مشکلات عدیده مالی و اقتصادی داشته باشند. این را جدی بگیریم.
مسائلی چون سختی معیشت، مشکل بیکاری، مشکل تولید، مسائلی هستند که باید مجلس تازهنفس و نمایندگان محترم روی آن متمرکز شوند. باید این مسأله دغدغۀ نمایندگان محترم باشد، الحمدلله ظرفیتهای کشور زیاد است، جوانان نخبه و علاقمند هم کم نداریم، با کارهای کارشناسی، مشورت با انسانها آشنا و کاردان، و تکیه بر توان داخلی میتوانیم چرخ تولید را راهاندازی کنیم.
خب دولت برجام و توجه به غربیها و سرمایهگذاریها اروپاییان را تجربه کرد و نتیجهاش را هم دید، نباید این بار فریب بخورد. اگر میخواهیم به مسائل زیربنایی فرهنگی و معنوی هم برسیم و برای آنها برنامه داشته باشیم، مقدمهاش مسائل معیشتی و اقتصادی مردم است که باید اصلاح شود و مشکلات برطرف گردد و به ویژه به طبقات کمبرخوردار بیشترین توجه شود.
عدالت، فساد، اشرافیگری
در کنار آن مسألۀ عدالت و مبارزه با فساد است. باید جلوی فسادها، زیادهخواهیها، زیادهخوریها، امتیازات ویژه، حقوقهای نجومی، اشرافیگریی که بلای بزرگی برای کشور است، گرفته شود. و این تنها کار قوۀ قضائیه نیست و مجلس در ریلگذاری و زمینهسازی بسیار مهم است و دولت هم باید بستر فساد را درون خود ازبین ببرد.
بهویژه نباید بگذاریم اشرافیگری فرهنگ شود، فساد این طبقه کل جامعه را فاسد میکند. به ویژه نباید در میان مسئولان و وابستگان آن این پدیده باشد، بلکه همۀ ما باید در جهت ضداشرافیگری حرکت کنیم، از همه مهمتر مجلس و نمایندگان آن و دولت و کارگزاران نظام و قضات محترم است.
بحث زیاد است و به همین مقدار بسنده میکنم.
پینوشتها
[1] آقای علی ربیعی سخنگوی دولت در نشست خبری 3 تیر 99 اعلام کرد که پیشنویس برنامه 25 ساله همکاری ایران و چین در جلسه یکشنبه اول تیر هیئت دولت تصویب شده است. این خبر چندان عجیب و بیسابقه نبود و ابتدا به ساکن خبرگزاری های معاند داخلی و خارجی در برابر آن واکنشی نشان ندادند.
[2] از زمان دولت احمدی نژاد لزوم تقویت روابط سیاسی اقتصادی به شرق و بخصوص کشور چین مطرح و تلاشهای متعددی صورت گرفته بود و از جمله در سال 1389 دولت احمدی نژاد اقداماتی انجام داد.
[3] اولین جرقه برای واکنش به این قرارداد را باید سخنان احمدینژاد بدانیم؛ روز شنبه هفتم تیر در گیلان این قرار داد را «مخفیانه و بدون در نظرگرفتن خواست و اراده ملت» دانست. احمدینژاد تاکید کرده که انعقاد این قرارداد بدون اطلاعرسانی به مردم صورت گرفته و مدعی شده که مضمون این قرارداد برخلاف منافع مردم است. احمدینژاد از جمله گفته است: «هر قراردادی که مخفیانه و بدون در نظر گرفتن خواست و اراده ملت ایران با طرفهای خارجی منعقد شود و برخلاف منافع کشور و ملت باشد، معتبر نیست و ملت ایران آن را به رسمیت نخواهد شناخت.»
این درحالی است که آقای آقا محمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت می گوید سال ۸۹ همه کارها در این زمینه انجام شد اما دولت وقت (احمدینژاد) با «برداشت اشتباهی که داشت» مانع اجرای آن شد. پس حداقل خود احمدینژاد در جریان کلیات این قرار داد بوده است، ولی چرا چنین اظهاراتی کرده؟
دنباله حرف احمدینژاد را نمایندگان جدید مجلس شورای اسلامی گرفتند و روز یکشنبه 15 تیر ماه 99 محمود احمدی بیغش نماینده شازند در جلسه علنی گفت که در ارتباط با قرارداد چین مثل برجام عمل نکنید. این قرارداد باید در اختیار نمایندگان قرار گیرد و قصد دولت از این قرارداد روشن باشد.(این هم یک نمونه دیگر از بیسوادی نمایندگان مجلس که از سوابق موضوع بی خبرند.)
[4] رضا پهلوی روز سه شنبه 17 تیر 99 توئیتی زد و نوشت: «رژیم (ایران) در قراردادی ننگین و 25 ساله با چین در پی تاراج منابع کشوراست» وی بدون اینکه از مفاد این قرار داد مطلع باشد به دروغ نوشت که این قرار داد به معنی «پذیرش ارتش بیگانه در خاک میهنمان است.» خیلی جالبه! محمدرضا پهلوی در واپسین ماههای حکومتش، گردش به چپ کرد و از نخست وزیر چین «هوآ گوئوفنگ» Hua Guofeng»» در نهم شهریور 1357 در تهران استقبال کرد و خواهان روابط بود اینک پسرش از ارتباط با چین انتقاد می کند و فرزند شاه خائنی که مملکت را زیرچکمه آمریکایی ها سپرده بود ولو به دروغ، از پذیرش ارتش خارجی در میهنمان لب به گلایه می گشاید.
[5] رئیس افبیآی امریکا کشور چین را «بزرگترین تهدید آمریکا» خواند. کریستوفر ری (Christopher Ray) میگوید: نیمی از ۵۰۰۰ پرونده فعال ضدجاسوسی در افبیآی مربوط به چین است.
Half of the present 5000 energetic counter intelligence circumstances within the FBI are associated to China.
او میگوید: «چین درگیر اقداماتی بسیار گسترده شده که تمامی ارکان حکومت در پکن را به کار گرفته و هدفش تبدیل شدن به تنها ابرقدرت برتر جهان است، آن هم به هر قیمتی که شده.»
کریستوفر ری که روز سهشنبه (17 تیر 99برابر هفتم ژوییه2020) در اندیشکده هودسون(Hudson Institute) در واشنگتن سخن میگفت مدعی شده دولت چین کارزاری چند لایه و چند وجهی را علیه آمریکا آغاز کرده است.
اگرچه رئیس (FBI) در اظهاراتش نامی از قرارداد ایران و چین نیاورده است. اما فحوای کلامش حاکی از وجود نگرانی شدید دربارۀ قدرتیافتن کشور چین است و به نظر میرسد منعقدشدن قرارداد همکاری 25 ساله ایران و چین، نقش بسزایی در تقویت موضع ابرقدرتی چین خواهد داشت.
[6] طبق اصل ۷۷ قانون اساسی، «عهدنامهها، مقاولهنامهها، قراردادها و موافقتنامههای بینالمللی باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد.»
[7] قرارداد ایران و چین حداقل یک دهه سابقه دارد و به گفته موسوی سخنگوی وزارت خارجه دولت ایران مفاد این سند جنبه محرمانه ندارد و به گونهای است که در آینده بهطور کامل منتشر می شود.