ماه ذیعقده و دهۀ اول ذیحجه را اهل معرفت چله می‌گیرند و مستند آنان هم آیه قران است: «وَ واعَدْنا مُوسى ثَلاثِینَ لَیْلَهً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَه» [اعراف: 142] است، و خوب است که ما هم مراقبت خود را در این چهل شبانه‌روز بیشتر کنیم. اما سوال این است که منظور از مراقبت بیشتر یعنی چه؟ دیده‌ام برخی دستور‌العمل می‌دهند که فلان سوره یا ذکر را بخوانید. همیشه خواندن قرآن و ذکرگفتن خوب است و در این شک نیست. ما هر روز باید قرآن بخوانیم و ذکر خدا را بگوییم، به ویژه تسبیحات حضرت زهرا علیها السلام را که نباید ترک کنیم.
اما برادران و خواهران! بحث این چهل روز این‌ها نیست. استاد بزرگوار آیت الله حق شناس می‌فرمودند: «دادش جون! اول انبان خود را مراقبت کند که سوراخ نباشد، بعد آن را پر از آذوقه کن.» وقتی کیسه ما سوراخ است هرچه در آن ذکر و امثال آن بریزیم، از آن‌ور می‌ریزد بیرون و فایده‌ای ندارد. یکی از اساتید بنده می‌گفتند که وقتی ـ در سال‌های پیش از 40 ـ از حضرت امام پرسیدم چه کنم آدم شوم؟ فرمودند: فقط گناه نکن. مراقبت و شدت مراقبت یعنی تلاش مجدانه برای گناه‌نکردن. این چهل را روز بیشتر مراقب خودمان باشیم که گناه نکنیم. زبان‌مان آزاد نباشد. چشم ما آزاد نباشد. گوش ما آزاد نباشد. قلب ما رها نباشد. همه تحت مراقبت شدید باشند. این حقیقت چله‌گیری است که اهل معرفت می‌فرمایند.
حواس‌مان را جمع کنیم تا گناه نکنیم. همه تلاش‌مان آن باشد که توبه کنیم: «وَ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ إِنَّ رَبِّی رَحِیمٌ وَدُودٌ» [هود: 90] خدا دوست ماست، ما را دوست دارد، از روی مهربانی هم ما را دوست دارد. معنای چله‌نشینی آن است که در کنار دوست صمیمی و مهربان خودمان، گناه نکنیم، نه این‌که ذکر بگوییم، اما قلب‌مان متوجه دنیا و پول و مقام باشد. فکرمان این باشد که چگونه خودمان را جلوی مردم جلوه بدهیم. می‌خواهیم خودمان را جلوه بدهیم، فقط برای خدا جلوه بدهیم، برای خدا خودآرایی کنیم، نه مردم که هیچ فایده‌ای ندارد. این یعنی تقوا که زنده هستیم، باید آن را رعایت کنیم و در این چهل روز بیشتر رعایت کنیم.
بدانیم ما ابد در پیش داریم و روزی در محضر پروردگار عالم می‌ایستیم و باید پاسخگوی باشیم. همۀ گفتار و کردار و نیت‌ها و حرکات و سکنات ما نزد خداست و از همه کوچک و بزرگ سوال می‌شود: «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّهٍ خَیْراً یَرَهُ وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرَه» [زلزال: 7 ـ 8] ما هرچه خوبی و بدی که کرده‌ایم، حتی اندازۀ یک ذره باشد، که در این دنیا دیدنی نیست، در قیامت می‌بنیم.