
ضرورت ۶؛ کارها بهموقع ما بیان کردیم که برای تأسیس و فعالیت در حرکت جمعی، همۀ عناصر و نیروهای آن، فارغ از جایگاه خود همت بلند داشته باشند و افقهای دور ـ قلهها ـ را ببینند و با ارادۀ قوی و عزم راسخ به سوی افق و قله حرکت جمعی و حبی داشته باشند و این امر مختص رهبران و مسئولان تشکل نیست، بلکه تکتک آحاد آن را شامل میشود و امام عزیز نشان دادند که در قیام لله حضرت سیدالشهداء سلام الله علیه، همۀ خاندان و یاران حضرت در میدان و بیرون میدان با همت بلند، نهضت و قیام را پیگیری کردند و به ثمر رسانند و هرگز از هدف خود عقب ننشنند. توضیح بیشتر این اصل را در کلام امام حکیم بخوانیم: «حضرت سید الشهدا از کار خودش به ما تعلیم کرد که در میدان وضع باید چه جور باشد و در خارج میدان وضع چه جور باشد…اینها چیزهایى است که حضرت سید الشهدا به ملت آموخته است و اهل بیت بزرگوار او و فرزند عالى مقدار او هم فهماند که بعد از اینکه آن مصیبت واقع شد، باید چه کرد. باید تسلیم شد؟ باید تخفیف در مجاهده قائل شد؟ یا باید همانطورى که زینب- سلام اللَّه علیها- در دنباله آن مصیبت بزرگى که «تُصَغَّرُ عِنْدَهُ الْمَصائِبُ» (مصیبتها نزد او کوچک است) ایستاد و در مقابل کفر و در مقابل زندقه صحبت کرد و هر جا موقع شد، مطلب را بیان کرد و حضرت على بن الحسین- سلام اللَّه علیه- با آن حال نقاهت، آنطورى که شایسته است تبلیغ کرد.» [صحیفۀ امام؛ ج: 17؛ ص: 56] این حضور همهجانبه در موقعیت مناسب که برآمده از همت بلند است، آری «کارها باید بهموقع انجام شود» [امام خامنهای؛ 24 بهمن 1403] . اگر از موقع آن بگذرد به نتیجۀ مطلوب نمیرسد. این درس سیدالشهداء سلام الله علیه و خاندان و یاران آن حضرت به همۀ ماست، همان درسی که امام زین العابدین سلام الله علیه و حضرت زینب کبری سلام الله علیها و اسرای واقعۀ کربلا دادند. بنابراین باید همۀ نیروهای تشکل منسجم اسلامی، همت خود را بلند و عالی کنند و افقهای دوردست را ببینند و به کم قائع نشوند و بهموقع عمل کنند. اجازه بدهید، همت بلند در حرکت جمعی و تشکل منسجم را بیشتر توضیح دهیم. همت بلند از نگاه فلسفۀ سیاسی و به زبان فارابی «فلسفۀ مدنی» به معنای هدف والا، افق دید بلند، ارادۀ قوی، تلاش، پشتکار، تعهد خلاقانانه در ساحت فردی و جمعی ـ سیاسی و اجتماعی ـ و عمل بهموقع است و نیازمند نظریهپردازی دربارۀ آن هستیم. اگرچه اهل نظر دربارۀ آن سخنها گفتهاند، اما نیاز به دقت بیشتری است، زیرا کارهای بزرگ بدون همت بلند پیش نمیرود. همت بلند از نظر حکمت عملی، یکی از فضایل عقلی است و مقابل آن رذیلت جاهلانۀ بیهمتی و کمهمتی است و با فضایلی چون حکمت، عدالت، شجاعت، عقلانیت، امیدواری همراه است. و لازمۀ آن عمل متعهدانه و مستمر و پایدار در موقعیتهای مناسب است، همانگونه که در کلام امام خمینی دربارۀ سیدالشهداء سلام الله علیه و قیام عاشورا خواندیم.