یادداشت‌های محرم ۱۴۴۲ (۲)/ یقظه منزل نخست انسان ‌شدن

گفتیم که «قیام لله» به معنای بیداری است. آن‌که غافل است و از فطرت الهی خود غافل؛ در خواب گران‌ گرفتار آمده است، اما آن‌که از خواب غفلت بیدار شد، قیام لله دارد.
خواجه عبدالله می‌فرماید:
«قیام لله عبارت از بیداری از خواب غفلت و برخاستن از دره سستی است و آن نخستین نوری است که قلب بنده ـ به دلیل دیدار نور تنبه و هوشیاری ـ به آن زندگی یابد.» «منازل السائرین؛ ص: ۳۴ – ۳۵»
نور الهی که آمد، علت و سبب روشن‌شدن قلب بنده می‌شود و وی را بیدار می‌کند و این ابتدای خروج از عادی بودن و حصول به حیات حقیقی است که «یقظه» نام دارد. «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْیِیکُم»‏ «انفال: ۲۴» «اى مؤمنان خدا و پیامبر را اجابت کنید، هنگامی که شما را دعوت می‌کنند تا حیات ‏بخشند»
حضرت امام در تعریف یقظه می‌فرمایند:
«بیدار شدن از خواب غفلت و هشیار‌شدن از سُکر طبیعت است و فهمیدن این‌که انسان مسافر است و هر مسافر زاد و راحله می‌خواهد و زاد و راحله انسان، خصال خود انسان است.» «چهل حدیث؛ ص: ۹۸»
پس با این تعبیر قیام لله عبارت است از بیداری؛ بیداری تا از حیوانیت خارج شویم و به  منازل انسانیت وارد گردیم. اما بیداری  آن‌سوی است؛ یعنی نسیمی است که می‌وزد و ما را بیدار می‌کند که این همان «توبۀ من الله» است که خدا به سوی عبد می‌آید و او را بیدار می‌کند: «الا فی ایام دهرکم نفحات فتعرضوا لها» «بحارالانوار؛ ج: ۶۸؛ ص: ۲۲۱» «آگاه باشید که در روزگاران شما لحظاتی است، بکوشید خود را در معرض آن قرار دهید.» حُر بن یزید ریاحی این لحظۀ را دریافت که به سوی مولا پرکشید، ما کجا هستیم؟
پس اول قدم حیات واقعی و حقیقی که انسان را از خواب گران بلکه بی‌هوشی بیدار می‌کند، نوری است که خداوند در قلب بنده می‌تاباند و آن «یقظه» و به تعبیر زیباتر «قیام لله» است.
آیا برای گرفتن این نور و هوشیار شدن آماده هستیم؟ اختیارش با خودمان است، یا خود را از بندگی نفسانیت رها می‌کنیم تا نور الهی در قلبمان راه یاید یا تا دم مرگ در خواب غفلت بسر می‌بریم. اما اگر تصمیم گرفتیم که به جرگۀ انسانیت و حیات حقیقی الهی قدم بگذاریم، قدم نخست آن بیداری از خواب غفلت است و آن قیام لله ـ برخاستن برای خدا ـ است که با خروج از نفسانیت حاصل می‌شود. آری تنها راه اصلاح و سعادت ما ـ آحاد مردم، ملت، جامعه، دولت، مجلس، قوۀ قضائیه و خلاصه همۀ ارکان نظام ـ گوش سپردن به همین «یک پند» الهی است که برای خدا قیام کنید.